Print

Ασπιρίνη: Ευεργετικές δράσεις και παρενέργειες

Pin It
Η ασπιρίνη χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση του πόνου, της αρθρίτιδας, του πυρετού, του κεφαλόπονου περιλαμβανομένης και της ημικρανίας.

Η ασπιρίνη χρησιμοποιείτο από την αρχαιότητα. Ο Ιπποκράτης κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. χρησιμοποιούσε το φλοιό της ιτιάς για τη θεραπεία του πυρετού και του πόνου.

Το 1828 βρέθηκε ότι η ενεργός ουσία του φλοιού της ιτιάς είναι η σαλικίνη.

Από τη σαλικίνη παρασκευάστηκε το σαλικυλικό οξύ και το σαλικυλικό νάτριο τα οποία όμως είχαν σοβαρές παρενέργειες. Προκαλούσαν ναυτίες, πόνους στο στομάχι και βουίσματα στα αυτιά.

Το 1897 παρασκευάστηκε το ακετυλοσαλικυλικό οξύ που είχε πιο λίγες παρενέργειες αλλά διατηρούσε τις θεραπευτικές ιδιότητες.

Η ουσία αυτή ονομάστηκε ασπιρίνη και από τότε χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση του πόνου, της αρθρίτιδας, του πυρετού, του κεφαλόπονου περιλαμβανομένης και της ημικρανίας.

Μετά από το 1950 οι γιατροί αντιλήφθηκαν ότι η ασπιρίνη είχε και άλλες ιδιότητες. Συγκεκριμένα μπορούσε να μειώνει την πηκτικότητα του αίματος. Αν και δεν ήξεραν τότε οι γιατροί με ποιο τρόπο η ασπιρίνη επιτύγχανε το αποτέλεσμα αυτό, άρχισαν να τη χρησιμοποιούν για την πρόληψη του εμφράγματος του μυοκαρδίου.

Κατά το 1971 ανακαλύφθηκε ο βασικός τρόπος δράσης της ασπιρίνης. Βασικά η ασπιρίνη ελέγχει τον τρόπο δράσης των προσταγλανδινών.

Οι προσταγλανδίνες είναι οργανικές ενώσεις ανάλογες των ορμονών. Παράγονται σε πολύ μικρές ποσότητες από διάφορους ιστούς του οργανισμού. Υπάρχουν διάφοροι τύποι προσταγλαδινών και ο κάθε τύπος έχει τη δική του ξεχωριστή δράση.

Η ασπιρίνη μειώνει την παραγωγή των προσταγλανδινών. Επειδή αυτές παράγονται από πολλούς ιστούς του οργανισμού, οι δράσεις της ασπιρίνης επηρεάζουν πολλά όργανα και λειτουργίες.

Μέχρι σήμερα οι κλινικές ενδείξεις της ασπιρίνης είναι οι ακόλουθες:

  1. Μείωση του πυρετού: Η καταστολή από την ασπιρίνη της παραγωγής των προσταγλανδινών που είναι υπεύθυνες για την άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος, μειώνει τον πυρετό
     
  2. Καταπράυνση του πόνου: Στον κεφαλόπονο συμπεριλαμβανομένης και της ημικρανίας όπως και στις διάφορες άλλες μορφές πόνου, η ασπιρίνη παραμένει ένα από τα πλέον αποτελεσματικά φάρμακα
     
  3. Μείωση της φλεγμονής: Η ασπιρίνη καταστέλλοντας την παραγωγή προσταγλανδινών από τους ιστούς όταν υπάρχει μια φλεγμονή ή ένα τραύμα, μειώνει το πρήξιμο, την ερυθρότητα, τον πόνο και την αύξηση της θερμοκρασίας που παρατηρείται στους ιστούς λόγω φλεγμονής οποιασδήποτε αιτιολογίας
     
  4. Μείωση του κινδύνου καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου: Η ασπιρίνη καταστέλλει την παραγωγή των προσταγλανδινών που βοηθούν στη συγκόλληση των αιμοπεταλίων για το σχηματισμό θρόμβου αίματος.

    Στους ασθενείς με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή με γνωστό καρδιακό πρόβλημα, η ασπιρίνη δίνεται για την πρόληψη δημιουργίας θρόμβου και απόφραξης στεφανιαίων αγγείων στην καρδία ή στον εγκέφαλο.

    Παράλληλα στους ασθενείς που έχουν πάθει έμφραγμα του μυοκαρδίου ή άμεση χορήγηση ασπιρίνης βελτιώνει την πρόγνωση και μειώνει τον κίνδυνο για δεύτερο έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο
     
  5. Μείωση του κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου: Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν συστηματικά ασπιρίνη έχουν λιγότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν καρκίνο του παχέος εντέρου και προκαρκινικούς πολύποδες.

    Τα δεδομένα αυτά είναι προκαταρκτικά και δεν έχουν τελεσίδικα γίνει αποδεκτά. Πρέπει να γίνουν και άλλες έρευνες όμως φαίνεται ότι μικρές δόσεις ασπιρίνης της τάξης των 80 mg ημερησίως μπορούν να επηρεάσουν τη δημιουργία όγκων.

Παρά τις θετικές της δράσεις η ασπιρίνη έχει και σοβαρές παρενέργειες. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει κάποιος να παίρνει ασπιρίνη χωρίς τη συμβουλή του γιατρού του.

Ας δούμε τις κυριότερες παρενέργειες της ασπιρίνης:

  1. Ερεθισμός στο στομάχι, έλκος και εσωτερική αιμορραγία: Η ασπιρίνη προκαλεί σε πολλούς ανθρώπους ενοχλήσεις στο στομάχι. Σε μερικούς μπορεί να προκαλέσει έλκος στο στομάχι ή στο έντερο με σοβαρούς πόνους και κίνδυνο αιμορραγίας από το πεπτικό σύστημα
     
  2. Επιδείνωση των αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων: Τα εγκεφαλικά επεισόδια μπορεί να είναι είτε ισχαιμικά (απόφραξη κάποιου σημαντικού αγγείου) ή αιμορραγικά (ρήξη με αιμορραγία ενός αγγείου). Στα ισχαιμικά επεισόδια που είναι και τα συχνότερα η ασπιρίνη μπορεί να βοηθήσει διότι μειώνει όπως έχουμε δει την πηκτικότητα του αίματος.

    Στα αιμορραγικά όμως η ασπιρίνη θα επιδεινώσει  την κατάσταση. Παράλληλα λόγω της μείωσης της πηκτικότητας του αίματος αυξάνει τον κίνδυνο για αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο
     
  3. Ο κίνδυνος για το σύνδρομο του Reye: Το σύνδρομο αυτό, αν και σπάνιο, είναι καταστροφικό και προσβάλλει κυρίως τα παιδιά. Χαρακτηρίζεται από εγκεφαλικό οίδημα και ηπατική ανεπάρκεια.

    Τα παιδιά παρουσιάζουν το σύνδρομο αυτό όταν παίρνουν ασπιρίνη λόγω πυρετού μετά από κάποια ιογενή λοίμωξη. Παρουσιάζουν εμετούς, σύγχυση, απώλεια της συνείδησης και ψηλή πίεση. Στις σοβαρές περιπτώσεις δημιουργούνται βλάβες στον εγκέφαλο με κίνδυνο θανάτου του παιδιού. Για το λόγο αυτό η ασπιρίνη δεν συστήνεται στα παιδιά
     
  4. Άσθμα και πολύποδες της μύτης: Μερικοί ασθενείς παρουσιάζουν ευαισθησία στην ασπιρίνη και εκδηλώνουν άσθμα ή πολύποδες στη μύτη. Στις περιπτώσεις αυτές συστήνεται η αντικατάσταση της ασπιρίνης από άλλα φάρμακα όπως για παράδειγμα από τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
     
  5. Οι αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα: Όπως ισχύει και για άλλα φάρμακα είναι σημαντικό προτού αρχίσει κάποιος να παίρνει ασπιρίνη να ελέγχεται κατά πόσο άλλα φάρμακα που ήδη παίρνει μπορεί να επηρεάζουν τη δράση της ασπιρίνης

Συμπερασματικά θα τονίσουμε το γεγονός ότι η ασπιρίνη είναι ένα πολύ ισχυρό φάρμακο με δράσεις ευρέως φάσματος.

Υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουμε σήμερα για την ασπιρίνη και είναι απαραίτητο να λαμβάνεται μόνο μετά από ιατρική συμβουλή.

 

S8-SampleBelowArticle