Υδροκεφαλία
Η υδροκεφαλία είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία μαζεύεται υπερβολικό υγρό μέσα στον εγκέφαλο.
Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό που είναι το φυσιολογικό υγρό που παράγεται και κυκλοφορεί μέσα στον εγκέφαλο δεν κυκλοφορά πλέον είτε λόγω μιας ανατομικής ανωμαλίας είτε λόγω μιας λειτουργικής ανωμαλίας με αποτέλεσμα να συσσωρεύεται και να αυξάνεται η ενδοκρανιακή πίεση.
Η αύξηση της πίεσης μέσα στον εγκέφαλο και μέσα στο κρανίο προκαλεί πονοκεφάλους, βλάβες στον εγκέφαλο και προβλήματα στην όραση.
Η υδροκεφαλία είναι συχνότερη στα παιδιά αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και στους ενήλικες. Η συχνότητα της είναι περίπου ένα περιστατικό για κάθε 1.000 άτομα.
Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν υδροκεφαλία;Οι αιτίες που προκαλούν την υδροκεφαλία και την αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση ανήκουν βασικά σε δύο κατηγορίες: ανατομικές και λειτουργικές.
Οι ανατομικές αιτίες είναι εκείνες οι οποίες δημιουργούν ένα εμπόδιο στις κανονικές οδούς διέλευσης και κυκλοφορίας του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Για παράδειγμα η απόφραξη των σημαντικών οδών διέλευσης του υγρού μέσα στο κοιλιακό σύστημα του εγκεφάλου δημιουργεί υδροκεφαλία.
Ένα τέτοιο ανατομικό πρόβλημα μπορούν να προκαλέσουν ορισμένες συγγενείς ανωμαλίες, οι όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος, οι λοιμώξεις, οι μηνιγγίτιδες, οι εγκεφαλίτιδες, τα τραύματα, οι αιμορραγίες.
Εκτός από τις πιο πάνω αποφρακτικές υδροκεφαλίες υπάρχουν και οι λειτουργικές ανωμαλίες κατά τις οποίες το υγρό που παράγεται δεν απορροφάται φυσιολογικά ή ακόμη μπορεί να υπάρχει υπερβολική παραγωγή με αποτέλεσμα και πάλι να αυξάνεται η ενδοκρανιακή πίεση με τους ίδιους κινδύνους.
Ποια είναι τα σημεία και συμπτώματα;
Η κλινική εικόνα που θα παρουσιάσει ο ασθενής εξαρτάται από την ηλικία του, από την αιτία που έχει προκαλέσει την υδροκεφαλία και από το μέγεθος της βλάβης που η υδροκεφαλία έχει ήδη προκαλέσει στον εγκέφαλο.
Στα βρέφη, στα πρώτα στάδια παρατηρείται μια αύξηση της περιμέτρου της κεφαλής, ένα φούσκωμα με ένταση των πηγών του κρανίου και μια διάταση των ραφών του κρανίου.
Στη συνέχεια τα παιδιά γίνονται ευερέθιστα, μπορεί να κλαινε συνέχεια και μετά παρουσιάζουν σπαστικότητα των μυών.
Στις περιπτώσεις που το πρόβλημα συνεχίσει να εξελίσσεται μπορεί να δημιουργηθούν επιπλοκές όπως μείωση των νοητικών ικανοτήτων των παιδιών, ψυχοκινητική καθυστέρηση, ανεπαρκής ανάπτυξη, μείωση της κινητικότητας, δυσκολίες διατροφής, ληθαργία, υπνηλία, ακράτεια ούρων, χαρακτηριστικό οξύ κλάμα (προσομοιάζεται με την κραυγή γάτου).
Σε μεγαλύτερα βρέφη και παιδιά μπορούν επιπρόσθετα να υπάρχουν πονοκέφαλοι, εμετοί, προβλήματα της όρασης, στραβισμός, ανώμαλες κινήσεις των ματιών, απώλεια του συντονισμού των κινήσεων, ανωμαλίες στο περπάτημα και τέλος μπορεί να υπάρχουν ψυχικές διαταραχές σύγχυσης ή ψύχωσης.
Στους ενήλικες οι πονοκέφαλοι και ο ίλιγγος είναι πολύ πιο έντονοι, με προβλήματα στα οπτικά πεδία και με οίδημα της θηλής που φαίνεται στη βυθοσκόπηση.
Εάν η ασθένεια αφεθεί να εξελιχθεί χωρίς θεραπεία υπάρχει κίνδυνος απώλειας της όρασης με μείωση των νευρολογικών, ψυχικών και γνωστικών ικανοτήτων του ασθενούς.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση βασίζεται αρχικά στο ιστορικό και στην προσεκτική κλινική εξέταση.
Ακολούθως ορισμένες συμπληρωματικές εξετάσεις τεκμηριώνουν την ύπαρξη της υδροκεφαλίας. Οι συχνότερες εξετάσεις που γίνονται είναι η βυθοσκόπηση, η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία.
Θεραπεία
Η θεραπεία έχει σαν στόχο να μειώσει την ενδοκρανιακή πίεση και να προλάβει έτσι τις βλάβες στον εγκέφαλο.
Ορισμένα φάρμακα, όπως το Acetazolamide, μπορούν να βοηθήσουν σε μερικές περιπτώσεις για να μειωθεί η παραγωγή και έκκριση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
Όμως οι περισσότεροι ασθενείς θα χρειαστούν παροχέτευση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού δια μέσου ενός ειδικού σωληνάριου, βαλβίδας (ventriculo-peritoneal shunt), το οποίο τοποθετείται από τις κοιλίες του εγκεφάλου και κατευθύνεται και καταλήγει στην περιτονιακή κοιλότητα μέσα στη κοιλιά.
Η επέμβαση δεν έχει σημαντικούς κινδύνους όμως το παιδί χρειάζεται στενή παρακολούθηση μετά, λόγω των κινδύνων λοίμωξης και απόφραξης του παροχετευτικού σωληναρίου.
Επίσης στις περιπτώσεις εκείνες που παρουσιάζεται πυρετός στα παιδιά αυτά ή στους ενήλικες ασθενείς πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψη η ύπαρξη της βαλβίδας και έτσι να χορηγείται χωρίς καθυστέρηση μια κατάλληλη ισχυρή αντιβίωση.
Στις περιπτώσεις που η αιτία που δημιουργεί την απόφραξη στη κυκλοφορία του εγκεφαλονωτιαίου υγρού μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά , τότε η νευροχειρουργική επέμβαση γίνεται για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
-
-
Βλέπε σχετικά άρθρα:
-
-
Βλέπε σχετική βιβλιογραφία:
-
-
-