Το ειδικό προστατικό αντιγόνο, γνωστό σαν PSA (Prostate Specific Antigen), είναι μια πρωτείνη που παράγεται από τον προστατικό ιστό. Η μέτρησή της μπορεί να ανιχνεύσει τον καρκίνο του προστάτη στα αρχικά στάδια.

Το PSA παράγεται από φυσιολογικά κύτταρα του προστάτη. Παράγεται όμως και από καρκινικά κύτταρα του αδένα αυτού.

Τα αυξημένα επίπεδα στο αίμα του PSA δεν σημαίνουν υποχρεωτικά και πάντοτε ότι υπάρχει στον ασθενή ένας επιθετικός καρκίνος.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα επίπεδα είναι αυξημένα αλλά οφείλονται σε άλλους λόγους. Σε τέτοιες περιπτώσεις, υπάρχει ο κίνδυνος διενέργειας αχρείαστων επεμβατικών και δυσάρεστων εξετάσεων για τον ασθενή που εμπεριέχουν και κινδύνους.

Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν μετά από νεκροτομές, οι περισσότεροι από τους καρκίνους αυτούς δεν θα επηρεάσουν τους ασθενείς ενώ μερικοί θα εξελιχθούν σε κλινικό καρκίνο απειλώντας τη ζωή του ασθενούς.

Για τους λόγους αυτούς η ανάλυση αίματος με μέτρηση του PSA, δεν είναι μια μέθοδος αποδεκτή από όλους για την ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη.

Παρά τους πιο πάνω περιορισμούς, υπάρχουν πολλοί άνδρες που με τους γιατρούς τους, επιλέγουν να κάνουν την ανάλυση.

Το πρόβλημα που τίθεται σε πολλές περιπτώσεις είναι η ερμηνεία των ψηλών επιπέδων του PSA, όπως επίσης και η συχνότητα με την οποία πρέπει να γίνονται οι μετρήσεις του αντιγόνου αυτού.

Συνήθως οι γιατροί θεωρούν ότι όταν τα επίπεδα του PSA είναι ψηλότερα από 4 ng/ml, τότε υπάρχει η ένδειξη για περαιτέρω διερεύνηση συμπεριλαμβανομένης και της βιοψίας του προστάτη.

Στο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO), που έγινε το Μάιο του 2002 στο Ορλάνδο της Φλώριδας, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα μιας πολύ μεγάλης έρευνας που έγινε σε 30.000 άνδρες σχετικά με το θέμα.

Ο στόχος ήταν να διευκρινισθεί καλύτερα η φυσιολογική εξέλιξη των επιπέδων του PSA στους άνδρες. Παράλληλα οι ερευνητές ήθελαν να βρουν στοιχεία που να διαφωτίζουν αναφορικά με τη συχνότητα που πρέπει να γίνονται οι μετρήσεις του PSA.

Τα συμπεράσματά τους ήταν ότι δεν είναι αναγκαίο να γίνονται οι εξετάσεις αυτές τόσο συχνά όσο εθεωρείτο ότι έπρεπε να γίνονται μέχρι σήμερα. Η συχνότητα της εξέτασης αυτής μπορεί μάλιστα να καθορισθεί με βάση την αρχική μέτρηση. 

Τα ευρήματα αυτά μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς και τους γιατρούς τους στο να καθορίσουν την στρατηγική που θα ακολουθήσουν στην αντιμετώπιση και παρακολούθηση των προβλημάτων του προστάτη.

Σίγουρα η απόφαση θα εξαρτηθεί και από τα άλλα δεδομένα που αφορούν την κλινική κατάσταση του ασθενούς.

Τελειώνοντας θα θέλαμε να τονίσουμε ότι χρειάζονται και άλλες ακόμη έρευνες , με μεγάλους αριθμούς ανδρών για να διευκρινιστεί πλήρως και να καθορισθεί ο ρόλος των μετρήσεων του PSA στην συνολκή αντιμετώπιση, έγκαιρη διάγνωση  και ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη.