Τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία που δημιουργούνται από το σύστημα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, μελετούνται από το 1979 για τις πιθανές επιπτώσεις τους όσον αφορά στην πρόκληση καρκίνου και λευχαιμίας.

Το 2001 με βάση οδηγίες διεθνών ερευνητικών οργανισμών (International Agency for Research on Cancer), τα πολύ χαμηλά μαγνητικά πεδία χαρακτηρίστηκαν ως πιθανώς καρκινογόνα λόγω του ότι υπάρχει περιορισμένος αριθμός επιδημιολογικών στοιχείων και μη ικανοποιητική τεκμηρίωση από πειραματικές έρευνες σε ζώα.

Η κατάταξη αυτή ακολούθησε μετά από τη δημοσίευση ερευνών που είχαν δείξει ότι παιδιά που ζούσαν σε σπίτια με χαμηλά μαγνητικά πεδία λόγω συστήματος ηλεκτροφόρων καλωδίων, είχαν αυξημένο κίνδυνο για λευχαιμία.

Συγκεκριμένα είχε βρεθεί ότι παιδιά που ζούσαν σε σπίτια που παρουσίαζαν μαγνητικά πεδία με μέσο όρο εικοσιτετράωρου μεγαλύτερο ή ίσο με 0,4μΤ, είχαν διπλάσιο κίνδυνο να προσβληθούν από λευχαιμία.

Σε αντίθεση υπάρχουν άλλοι επιστημονικοί οργανισμοί (United Kingdom Childhood Cancer Study) που θέτουν υπό αμφισβήτηση το κατά πόσο τα πολύ χαμηλά μαγνητικά πεδία, συσχετίζονται πράγματι με πιθανό αυξημένο κίνδυνο για λευχαιμία στα παιδιά.

Τα μαγνητικά πεδία στα σπίτια δημιουργούνται κυρίως από τα ηλεκτροφόρα καλώδια που διακλαδώνονται εντός των σπιτιών και τις ηλεκτρικές οικιακές και άλλες συσκευές.

Μόνο ένα μικρό ποσοστό των σπιτιών βρίσκεται κοντά σε ηλεκτροφόρα σύρματα ψηλής τάσης του δικτύου μεταφοράς και διανομής του ηλεκτρικού ρεύματος. Στα σπίτια αυτά, είναι τα εν λόγω σύρματα που είναι η κύρια πηγή των μαγνητικών πεδίων.

Τα μαγνητικά πεδία που δημιουργούνται από τα εξωτερικά σύρματα ψηλής τάσης του δικτύου διανομής, εξαρτώνται από την απόσταση μεταξύ σπιτιών και συρμάτων. Όσο πιο κοντά είναι τα ηλεκτροφόρα σύρματα ψηλής τάσης, τόσο πιο ψηλά είναι και τα μαγνητικά πεδία που σχηματίζονται.

Σε έρευνα Βρετανών γιατρών, εξετάστηκε η σχέση μεταξύ της απόστασης ηλεκτροφόρων συρμάτων ψηλής τάσης και του σπιτιού των παιδιών κατά τη γέννηση από τη μια και κινδύνου για λευχαιμία από την άλλη.

Συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα αυτή που ήταν η μεγαλύτερη που έγινε ποτέ στο είδος της, 29.000 παιδιά με καρκίνο, ηλικίας από 0 έως 14 ετών. Από αυτά 9.700 είχαν λευχαιμία. Τα παιδιά είχαν γεννηθεί στην Αγγλία ή στην Ουαλία μεταξύ 1962 και 1995.

Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι πέραν του 55% των περιπτώσεων λευχαιμίας στα παιδιά και 43% των άλλων καρκίνων παιδικής ηλικίας εκδηλώνονται, πριν από την ηλικία των 5 ετών. Στη συνέχεια έγινε σύγκριση με παιδιά με ανάλογα χαρακτηριστικά αλλά χωρίς λευχαιμία ή άλλο καρκίνο.

Και στις δύο ομάδες, υπολογίστηκε η απόσταση του σπιτιού των παιδιών κατά τη γέννηση και των πιο κοντινών ηλεκτροφόρων συρμάτων ψηλής τάσης.

Τα αποτελέσματα έδειξαν: Τα παιδιά που κατά τη γέννηση κατοικούσαν κοντά σε εξωτερικά, ψηλής τάσης ηλεκτροφόρα σύρματα του δικτύου διανομής, είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από λευχαιμία   Η σχέση απόστασης και κινδύνου για λευχαιμία έδειξε ότι τα παιδιά που κατοικούσαν κατά τη γέννηση τους σε σπίτια που βρίσκονταν σε λιγότερο από 200 μέτρα από σύρματα ψηλής τάσης, είχαν 70% αυξημένο κίνδυνο για λευχαιμία σε σύγκριση με εκείνα που ζούσαν κατά την ίδια περίοδο της ζωής τους σε σπίτια που βρίσκονταν σε απόσταση μεγαλύτερη των 600 μέτρων από σύρματα ψηλής τάσης   Τα παιδιά που ζούσαν σε ενδιάμεση απόσταση, δηλαδή μεταξύ 200 και 600 μέτρων είχαν ελαφρώς μεγαλύτερο κίνδυνο   Δεν βρέθηκε συσχετισμός μεταξύ συρμάτων ψηλής τάσης και αυξημένου κινδύνου για οποιαδήποτε άλλη μορφή παιδικού καρκίνου   Συνολικά οι Βρετανοί ερευνητές υπολόγισαν ότι για κάθε 400 - 420 περιπτώσεις παιδικής λευχαιμίας που καταγράφονται ετησίως στην Αγγλία, περίπου 5 πιθανόν να σχετίζονται με σύρματα ψηλής τάσης του δικτύου διανομής που βρίσκονται κοντά στα σπίτια τους.

Οι ερευνητές τονίζουν όμως ότι ο συσχετισμός που έχουν βρει, μπορεί να οφείλεται στην τύχη και ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχει πράγματι αιτιολογική σχέση.

Επίσης τονίζουν ότι βιολογικά δεν μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι τα μαγνητικά πεδία μπορούν να προκαλούν λευχαιμία στα παιδιά τόσο μακριά, σε απόσταση μέχρι και 200 μέτρων. Είναι γνωστό ότι τα μαγνητικά πεδία μειώνονται δραστικά με την αύξηση της απόστασης από την πηγή δημιουργίας τους.

Αυτός είναι ακόμη ένας λόγος, επισημαίνουν οι ερευνητές, για τον οποίο πιστεύουν ότι ο συσχετισμός που βρήκαν μπορεί να είναι τυχαίος. Ακόμη μια άλλη πιθανότητα είναι ότι η αιτία της αύξησης του κινδύνου που βρέθηκε, να οφείλεται σε κάτι άλλο που υπάρχει στα παιδιά που κατοικούν στις εν λόγω αποστάσεις από τα ηλεκτροφόρα καλώδια ψηλής τάσης.

Συνοπτικά βλέπουμε ότι ακόμη και εάν δεχτούμε ότι υπάρχει αιτιολογική σχέση μεταξύ των δύο, τότε τα καλώδια που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων από τα σπίτια παιδιών, θα ευθύνονταν για ένα πολύ μικρό αριθμό περιπτώσεων παιδικής λευχαιμίας.

Τελειώνοντας εμείς θα θέλαμε να τονίσουμε ότι παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει πολύχρονες και εκτεταμένες έρευνες για το ζήτημα της αιτιολογίας του παιδικού καρκίνου και λευχαιμίας, εντούτοις στο 95% των περιπτώσεων σήμερα δεν γνωρίζουμε την αιτία.

Έχουν ενοχοποιηθεί και διερευνηθεί πολλοί παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, η γενετική προδιάθεση, η ιονίζουσα ακτινοβολία, τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και οι μολύνσεις.

Σήμερα η επικρατέστερη θεωρία για την πρόκληση της λευχαιμίας στα παιδιά είναι ότι συχνά υπάρχει ανωμαλία στο DNA πριν από τη γέννηση και στη συνέχεια μια ασυνήθιστη έκθεση και ανταπόκριση του οργανισμού των παιδιών σε λοιμώξεις μετά τη γέννηση.

Σίγουρα η πρόοδος που έχει επιτευχθεί κατά τα τελευταία χρόνια, θα μας επιτρέψουν στο προσεχές μέλλον να κατανοήσουμε καλύτερα τα γεγονότα που οδηγούν στη γένεση και εξέλιξη της λευχαιμίας στα παιδιά.