Υπάρχουν στο καθημερινό μας περιβάλλον, ένας μεγάλος αριθμός χημικών ουσιών που έχουν δημιουργηθεί και συνεχίζουν να παράγονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα που είναι τοξικές για τον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Η τοξικότητα των ουσιών είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα γενικότερα, των παιδιών. Στην εμβρυϊκή φάση της ζωής, η έκθεση των μητέρων στις τοξικές αυτές ουσίες, μπορεί να είναι αιτία νευρικών, εγκεφαλικών και αναπτυξιακών προβλημάτων αργότερα στη ζωή των παιδιών.

Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως, 1 παιδί στα 6 παρουσιάζει αναπτυξιακή μειονεξία όπως ο αυτισμός και κάποια μορφή εγκεφαλικής παράλυσης ή ανικανότητα.

Οι αιτίες στις περισσότερες περιπτώσεις είναι άγνωστες. Όμως η αύξηση ορισμένων αναπτυξιακών ανωμαλιών όπως ο αυτισμός και η ταυτόχρονη σημαντική αύξηση των τοξικών περιβαλλοντικών ουσιών που παράγονται από τους ανθρώπους, δημιουργεί δικαιολογημένα ανησυχίες για αιτιολογική σχέση μεταξύ των δύο φαινομένων που παρατηρούνται.

Οι τοξικές για τον εγκέφαλο χημικές ουσίες δεν βλάπτουν μόνο τον εγκέφαλο κατά την εμβρυϊκή ζωή. ΄Ακόμη και η συνεχής έκθεση σε χαμηλές συγκεντρώσεις ορισμένων ουσιών που υπάρχουν στο περιβάλλον μας και η συσσώρευση τους στον οργανισμό, μπορεί να είναι αιτία σοβαρών προβλημάτων στην παιδική, εφηβική και ενήλικη ζωή.

Το παράδειγμα του μόλυβδου που από τη δεκαετία του 1960 άρχισε να προστίθεται στη βενζίνη, ήταν αιτία σοβαρών παρενεργειών και μόνιμων βλαβών στον εγκέφαλο εκατομμυρίων ανθρώπων. Στα παιδιά οι τοξικές δράσεις του μόλυβδου ήταν αιτία μείωσης του δείκτη νοημοσύνης, απώλειας μέρους των δυνατοτήτων συγκέντρωσης και προσοχής, μείωσης του κινητικού συντονισμού και αυξημένης επιθετικότητας.

Παρά τις ανησυχητικές διαπιστώσεις για τις επιδράσεις των τοξικών ουσιών που παράγει και απελευθερώνει ο άνθρωπος στο περιβάλλον, πολύ λίγα έχουν γίνει για την προστασία των πληθυσμών και ιδιαίτερα των παιδιών και εφήβων που λόγω του ότι βρίσκονται σε αναπτυξιακή φάση της ζωής τους, κινδυνεύουν περισσότερο.

Ερευνητές από την ιατρική σχολή Mount Sinai της Νέας Υόρκης και από τη Δανία, σε πρόσφατη εργασία τους, αναγνώρισαν 202 βιομηχανικές τοξικές ουσίες για τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Διαπίστωσαν ότι μόνο για πολύ λίγες όπως ο μόλυβδος, ο μεθυλυδράργυρος και τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια έχουν γίνει ικανοποιητικές μελέτες για τις δράσεις τους και οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις για προστασία των ανθρώπων. Για τις υπόλοιπες ουσίες, σχεδόν 200, ενώ αυτές κυκλοφορούν στο περιβάλλον μας, οι μελέτες για τη δράση τους δεν είναι αρκετές αφήνοντας τα έμβρυα, τις μητέρες, τα παιδιά και τους έφηβους απροστάτευτους.

Το πρόβλημα είναι σημαντικό, παρουσιάζει αυξητική τάση και δεν πρόκειται να φύγει. Πρέπει η ανθρωπότητα να μάθει να το αντιμετωπίζει επαρκώς.

Υπάρχει λοιπόν απόλυτη ανάγκη αύξησης των ερευνών για την αναγνώριση, έλεγχο και διερεύνηση των τοξικών για τον εγκέφαλο περιβαλλοντικών χημικών ουσιών. Για εκείνες που έχουν ήδη μελετηθεί και υπάρχουν νομοθετικές ρυθμίσεις, είναι αναγκαίο να παρακολουθείται η αυστηρή εφαρμογή των σχετικών κανονισμών.

Βέβαια δεν υπάρχει λόγος πανικού. Υπάρχει όμως λόγος ανησυχίας και επαγρύπνησης.

Μόνο με συστηματική μελέτη και έρευνα για τις νοσηρές ουσίες που απελευθερώνει η ανθρώπινη βιομηχανική δραστηριότητα στο περιβάλλον μας, είναι δυνατόν να προστατεύσουμε τα παιδιά και τους άλλους ανθρώπους, τις σημερινές και μελλοντικές γενεές από καταστροφικές συνέπειες στον εγκέφαλο και άλλα συστήματα του οργανισμού μας.