Τα
παιδιά που δεν κοιμούνται αρκετά τη νύκτα, κινδυνεύουν να γίνουν παχύσαρκα
και να παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς.
Οι επιπτώσεις της στέρησης ύπνου στα παιδιά μπορεί να είναι πολύ
σοβαρές και δεν αποκλείεται να προκαλούν προβλήματα υγείας για όλη τους τη
ζωή.
Η σχέση μεταξύ ανεπαρκούς διάρκειας ή προβλημάτων του ύπνου των παιδιών
και παχυσαρκίας ή διαταραχών της συμπεριφοράς, αν και έχουν ιδιαίτερο
ενδιαφέρον και μεγάλη σημασία, εντούτοις δεν έχουν μελετηθεί
ικανοποιητικά.
Μια πρόσφατη έρευνα που έκαναν γιατροί στη Νέα Ζηλανδία σε 591 παιδιά,
προσθέτει νέα σημαντικά στοιχεία στις γνώσεις μας για το πρόβλημα.
Χρησιμοποιήθηκε μια πρωτοποριακή μέθοδος, που δίνει την ιδιαιτερότητα της
στην εργασία αυτή, για τον αντικειμενικό υπολογισμό με μεγάλη ακρίβεια της
διάρκειας του ύπνου των παιδιών.
Η διάρκεια ύπνου των παιδιών υπολογίστηκε με μια ειδική μέθοδο (actigraphy)
που βασίζεται στην παρακολούθηση και καταγραφή των κινήσεων του
παιδιού με μη επεμβατικό τρόπο. Επιτρέπει έτσι να αξιολογηθεί ο 24ωρος
ρυθμός και οι δραστηριότητες του παιδιού με βάση τις κινήσεις του, οι ώρες
που κοιμάται και οι ώρες που είναι ξύπνιο.
Τα παιδιά αξιολογήθηκαν σε τέσσερα διαφορετικά στάδια της ζωής τους:
Στη γέννηση, στην ηλικία του 1 έτους, των 3,5 ετών και 7 ετών.
Πολύ λίγες έρευνες έχουν μετρήσει αντικειμενικά τη διάρκεια του ύπνου
των παιδιών. Στη μεγάλη αυτή έρευνα παιδιών ηλικίας μέχρι 7 ετών,
παρατηρήθηκε μεγάλη διακύμανση στο χρόνο νυκτερινού τους ύπνου.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ο μέσος όρος του χρόνου κατα τον οποίο τα
παιδιά έμεναν στο κρεβάτι, ήταν 10,1 ώρες.
Η διάρκεια του ύπνου ήταν μικρότερη:
- Τα Σαββατοκύριακα παρά κατά τις καθημερινές μέρες
- Το καλοκαίρι σε σύγκριση με την άνοιξη, το φθινόπωρο και το χειμώνα
- Στα παιδιά που δεν είχαν πιο νεαρά αδέλφια
- Στα παιδιά που η συνήθης ώρα που πήγαιναν για ύπνο ήταν μετά τις 9
το βράδυ
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε:
- Τα παιδιά που κοιμόντουσαν λιγότερο από 9 ώρες, είχαν περισσότερες
πιθανότητες να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα και να έχουν αύξηση του
ποσοστού λίπους σώματος κατά 3,34% περισσότερο σε σύγκριση με τα παιδιά
που κοιμόντουσαν περισσότερο από 9 ώρες
- Η μικρότερη διάρκεια ύπνου, σχετιζόταν με περισσότερα συναισθηματικά
μειονεκτήματα
- Η διάρκεια του ύπνου των παιδιών, ήταν 40 λεπτά μεγαλύτερη το
χειμώνα παρά το καλοκαίρι και 31 λεπτά τις καθημερινές παρά το
Σαββατοκύριακο
- Η μικρότερη διάρκεια ύπνου σχετιζόταν με 3 φορές περισσότερες
πιθανότητες για τα παιδιά να είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα. Το γεγονός αυτό
ήταν ανεξάρτητο από τη σωματική δραστηριότητα ή από τη διάρκεια
παρακολούθησης της τηλεόρασης.
Ο ύπνος είναι σημαντικός για την υγεία καθόλη τη ζωή. Δεν
είναι η πρώτη έρευνα που έχει δείξει ότι η στέρηση ύπνου των παιδιών
συσχετίζεται έντονα με παχυσαρκία και προβλήματα συμπεριφοράς.
Το Νοέμβριο του 2007, μια άλλη μεγάλη ανάλογη έρευνα διεξάχθηκε σε 785
παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στην εν λόγω εργασία βρέθηκε ότι παιδιά που κοιμόντουσαν λιγότερο από 9
ώρες τη νύχτα (στην ηλικία των 9 ετών), είχαν σημαντικά περισσότερες
πιθανότητες να καταστούν υπέρβαρα μετά την παρέλευση τριών ετών (στην
ηλικία των 12 ετών).
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι ανάλογες έρευνες στους ενήλικες, έδειξαν τον ίδιο
ισχυρό συσχετισμό μεταξύ στέρησης ύπνου και παχυσαρκίας.
Οι λόγοι για τους οποίους η ανεπαρκής διάρκεια
ύπνου συσχετίζεται με την πρόκληση παχυσαρκίας δεν έχουν ακόμη γίνει
επαρκώς κατανοητοί και διερευνώνται.
- Οι έρευνες που σας παρουσιάζουμε, δεν αποδεικνύουν ότι η στέρηση
ύπνου είναι η αιτία της παχυσαρκίας. Μπορεί να σχετίζονται μεταξύ
τους διότι η λιγότερη διάρκεια ύπνου ίσως οδηγεί σε αλλαγές της
διατροφής ή της σωματικής άσκησης
- Για παράδειγμα όταν ένα παιδί είναι ξύπνιο για περισσότερες
ώρες, πιθανόν να τρώει περισσότερα φαγητά ή λιχουδιές. Ή ακόμη ένα
παιδί που είναι κουρασμένο λόγω στέρησης ύπνου, μπορεί να είναι
σωματικά λιγότερο ενεργό, να ασκείται λιγότερο.
Υπάρχει επίσης η πιθανότητα ότι η σχέση ανεπάρκειας ύπνου και
παχυσαρκίας να είναι ορμονική.
- Τα επίπεδα στο αίμα ορισμένων ορμονών, αλλάζουν όταν οι άνθρωποι
στερούνται τον ύπνο για μικρό χρονικό διάστημα. Η ορμόνη λεπτίνη που
δημιουργεί στους ανθρώπους το αίσθημα της πληρότητας μειώνεται
- Η γκρελίνη που προάγει την πείνα αυξάνεται.
Η ινσουλίνη κάνει απότομες αυξητικές διακυμάνσεις πιο πολύ σε
άτομα που κοιμούνται λιγότερο. Όλες αυτές οι ορμονικές αλλαγές,
πιθανόν να οδηγούν σε πρόσληψη βάρους και παχυσαρκία.
|
Ο ύπνος μπορεί να είναι ένας από τους παράγοντες που διαδραματίζουν
σημαντικό ρόλο στην πρόκληση παχυσαρκίας. Δεν είναι ο μόνος παράγοντας για
αυτό αλλά σίγουρα απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή και διερεύνηση.
Βλέπουμε λοιπόν ότι χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα για τον ύπνο των
παιδιών. Η ανεπαρκής διάρκεια ύπνου των παιδιών, μπορεί να είναι μια από
τις αιτίες που ευθύνονται για τη μάστιγα παχυσαρκίας που εξαπλώνεται και
απειλεί το μέλλον και τη ζωή των παιδιών μας.