Το ψυχολογικό στρες σε μια οικογένεια βλάπτει τη σωματική υγεία των παιδιών και τα καθιστά ευάλωτα σε ασθένειες.
Είναι καλό οι γονείς να γνωρίζουν, ότι το δικό τους στρες μπορεί να βλάπτει σωματικά όχι μόνο τους ίδιους, αλλά και τα παιδιά τους. Έτσι θα έχουν ακόμη ένα σημαντικό λόγο να αναπτύξουν μηχανισμούς ορθής διαχείρισης του στρες, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής.
Οι διαδικασίες και τα γεγονότα που συμβαίνουν σε μια οικογένεια έχουν βαθύτατες επιδράσεις στην κοινωνική, ψυχολογική και γενικά στη συναισθηματική εξέλιξη των παιδιών.
Όμως, αναφορικά με τις συνέπειες του οικογενειακού στρες στην ανάπτυξη και σωματική υγεία των παιδιών, πολύ λίγα είναι γνωστά.
Σε μια πρωτότυπη έρευνα, γιατροί από το πανεπιστήμιο Ρότσεστερ της Νέας Υόρκης, ζήτησαν από τους γονείς 169 παιδιών ηλικίας 5 έως 10 χρονών να καταγράφουν με λεπτομέρεια τα προβλήματα υγείας που είχαν τα παιδιά τους για 3 χρόνια.
Επιπρόσθετα κάθε 6 μήνες οι γονείς υποβάλλονταν σε ένα ειδικό τεστ που στόχο είχε να αξιολογεί τη δική τους ψυχική υγεία. Στο τεστ δινόταν ιδιαίτερη σημασία στην ανίχνευση των δεικτών που υποδηλώνουν την ύπαρξη στρες όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
Οι ερευνητές μελέτησαν επίσης ορισμένα βασικά κύτταρα του ανοσολογικού συστήματος των παιδιών (σύστημα άμυνας του οργανισμού) μεταξύ των οποίων τα κύτταρα NK (Natural Killers), CD4, CD8 και άλλα. Ο στόχος ήταν να φανεί σε ποια παιδιά υπήρχε δραστηριοποίηση του συστήματος άμυνας του οργανισμού.
Τα ευρήματα που προέκυψαν προσθέτουν σημαντικά στοιχεία στις γνώσεις μας:
- Ο συνολικός αριθμός των επεισοδίων ασθενειών με ή χωρίς πυρετό, ήταν σημαντικά μεγαλύτερος σε παιδιά γονιών οι οποίοι βρέθηκαν να έχουν ψηλά επίπεδα συναισθηματικού στρες.
- Η μελέτη των κυττάρων του ανοσολογικού συστήματος των παιδιών που είχαν γονείς με ψηλά επίπεδα στρες, έδειξε ότι παρουσίαζαν με μεγαλύτερη συχνότητα σημεία διέγερσης και δραστηριοποίησης. Το εύρημα αυτό αποτελεί ένδειξη ότι το ανοσολογικό σύστημα των παιδιών εργαζόταν σκληρά για να καταπολεμεί μολύνσεις.
Το συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει συσχετισμός μεταξύ της έκθεσης των παιδιών σε ψυχοκοινωνικό στρες της οικογένειας, που πηγάζει από τους γονείς τους και της συχνότητας με την οποία παρουσιάζουν ασθένειες, όπως επίσης και με τη λειτουργία του ανοσοποιητικού τους συστήματος.
Το ερωτήματα που προκαλούν μεγάλο ενδιαφέρον και είναι καλό να απαντηθούν από μελλοντικές έρευνες είναι τα ακόλουθα:
- Ποιοι είναι οι παράγοντες του στρες που έχουν τις σοβαρότερες επιδράσεις στα παιδιά;
- Τα παιδιά, επιστρέφουν σε μια φυσιολογική σωματική κατάσταση όσον αφορά στην ευπάθεια στις ασθένειες και στη λειτουργία του συστήματος άμυνας όταν εκλείπει το στρες των γονιών τους;
Πολλές έρευνες μέχρι σήμερα, έδειξαν ότι το χρόνιο παρατεταμένο και ανεξέλεγκτο στρες είναι αιτία αλλοιώσεων στο σύστημα άμυνας του οργανισμού.
Το στρες σχετίζεται επίσης με ευπάθεια σε διάφορες νόσους.
Το γεγονός ότι το οικογενειακό στρες μπορεί να μεταφέρεται στα παιδιά και να έχει συνέπειες στη σωματική τους υγεία πρέπει να μας προβληματίσει.
Ωστόσο γνωρίζουμε ότι τα παιδιά έχουν μεγάλες δυνατότητες προσαρμογής και μηχανισμούς άμυνας. Παρόλα αυτά τα παιδιά δεν είναι όλα τα ίδια.
Επιπρόσθετα ο βαθμός και η διάρκεια υποβολής των παιδιών στις αρνητικές επιπτώσεις του οικογενειακού και γονικού στρες, είναι φυσικό να παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις.
Οι συνέπειες πιθανόν να έχουν σχέση με ενδογενείς παράγοντες του οργανισμού του παιδιού και εξωγενείς ανάλογα με την έκθεση στο στρες.
Εμείς αυτό που θα συγκρατήσουμε από την ενδιαφέρουσα αυτή έρευνα είναι:
- Οι γονείς πρέπει να προσπαθούν να κρατούν μακριά τα παιδιά τους από τα δικά τους προσωπικά προβλήματα.
- Ο καθένας ξεχωριστά αλλά και οι δύο ως ζευγάρι στα πλαίσια της οικογένειας, είναι καλό να κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να προστατεύουν τα παιδιά τους από τις φουρτούνες των στρεσσογόνων καταστάσεων που βιώνουν επαγγελματικά ή αλλού.
- Οι γονείς πρέπει να αφιερώνουν χρόνο κάθε μέρα για τα παιδιά τους κάνοντας χρήσιμα, ενδιαφέροντα και ευχάριστα πράγματα μαζί τους. Έτσι τους προσφέρουν πολύτιμα εφόδια για την ψυχική και σωματική υγεία όπως επίσης και για την κοινωνική τους εξέλιξη.
