Το μελάνωμα είναι η χειρότερη μορφή καρκίνου του δέρματος. Δυστυχώς καταγράφεται σημαντική και ανησυχητική αύξηση νέων περιστατικών, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων γυναικών.

Η έκθεση του δέρματος στην υπεριώδη ακτινοβολία είναι από τις κυριότερες αιτίες πρόκλησης μελανώματος. Σε αριθμό περιστατικών υπάρχει και κληρονομική αιτιολογία στη γένεση της νόσου.

Η έκθεση στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου και το μαύρισμα με τη βοήθεια ειδικών λαμπτήρων εκθέτουν τα κύτταρα του δέρματος σε υψηλής ενέργειας υπεριώδη ακτινοβολία που είναι σε θέση να αλλοιώνει το DNA.

Οι εν λόγω αλλοιώσεις μπορούν να οδηγούν στη γένεση καρκίνων του δέρματος και μεταξύ αυτών, το ιδιαίτερα θανατηφόρο μελάνωμα.

Μια ανασκόπηση επιδημιολογικών στοιχείων των 30 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες έδειξε ότι ο αριθμός των νέων περιστατικών μελανώματος στις γυναίκες παρουσιάζει σημαντική αύξηση.

Αντίθετα στους άνδρες δεν παρατηρείται ανάλογο φαινόμενο.

Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα είναι το γεγονός ότι οι θάνατοι σε νέους άνδρες και γυναίκες λόγω μελανώματος παρουσιάζουν μείωση από το 1981 και μετά.

Οι Αμερικανοί ερευνητές δηλώνουν ότι δεν μπορούν με βάση τα στοιχεία της έρευνας τους να τεκμηριώσουν ότι η αύξηση των περιστατικών μελανώματος στις γυναίκες οφείλεται στην έκθεση στις υπεριώδεις ακτίνες ή λόγω κάποιου άλλου παράγοντα. Χρειάζεται περισσότερη διερεύνηση για να ανακαλυφθούν οι ακριβείς αιτίες της αύξησης των περιστατικών στις γυναίκες και όχι στους άνδρες.

Επισημαίνεται επίσης ότι άλλες έρευνες έδειξαν ότι στους νέους ενήλικες και ιδιαίτερα στις γυναίκες, αυξάνονται όχι μόνο τα περιστατικά μελανώματος αλλά και άλλες μορφές καρκίνου του δέρματος.

Το ερώτημα που παραμένει αναπάντητο είναι κατά πόσο οι αυξήσεις που παρατηρούνται στους καρκίνους του δέρματος οφείλονται πράγματι σε εκδήλωση περισσότερων καρκίνων ή εάν με την πάροδο του χρόνου γίνεται καλύτερη διάγνωση και καταγραφή του σύνολου των περιστατικών.

Ωστόσο προβληματίζει η πραγματική αιτιολογία της πρόκλησης της διαφοράς στα περιστατικά μελανώματος μεταξύ νέων ανδρών και γυναικών.

Στις νεαρές γυναίκες η χρήση ειδικών λαμπτήρων με υπεριώδη ακτινοβολία για μαύρισμα (σολάριουμ) παρουσιάζει ευρεία διάδοση. Επίσης σε νέους παρουσιάζουν αύξηση τα εγκαύματα λόγω έκθεσης στον ήλιο και οι ημέρες που ξοδεύουν κατά μέσο όρο κάθε χρόνο σε ηλιόλουστες αμμουδιές.

Ο κίνδυνος μελανώματος είναι μεγαλύτερος σε άτομα που έχουν λευκό χρώμα, ανοιχτόχρωμο δέρμα και κόκκινα ή ξανθιά μαλλιά.

Σε άτομα που έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού (γονείς αδέλφια, παιδιά) που παρουσίασαν μελάνωμα, ο κίνδυνος προσβολής τους από τη νόσο είναι οκτώ φορές μεγαλύτερος.

Με βάση τα νέα αυτά δεδομένα δεν μπορούμε παρά να υπερτονίσουμε την ανάγκη λήψης των γνωστών μέτρων προστασίας από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Μάλιστα λόγω του φαινόμενου του θερμοκηπίου και της μείωσης της προστατευτικής ζώνης του όζοντος, εκτιθέμεθα σήμερα σε εντονότερη, ψηλότερης ενέργειας υπεριώδη ακτινοβολία.

Σε περίπτωση που παρατηρηθεί στο δέρμα κάποια ανωμαλία είναι σημαντικό να ζητείται η γνώμη του γιατρού. Εκτός από την ιατρική εξέταση, η τακτική αυτοεξέταση προσφέρει σημαντικά στην έγκαιρη διάγνωση ασθενειών του δέρματος.    

Εάν υπάρξει σε μια ελιά του δέρματος αλλαγή του χρώματος, εμφάνιση διαφόρων χρωματισμών στην επιφάνεια της, αύξηση των ορίων και μεγέθους της, ασυμμετρία, ακανόνιστο  περίγραμμα, αύξηση της διαμέτρου της, κνησμός ή αιμορραγία, πρέπει άμεσα να γίνεται εξέταση από ειδικό γιατρό για έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος.