Η οστεοπόρωση κάνει τα κόκαλα να είναι λεπτά και αδύνατα. Ο σκελετός χάνει ασβέστιο, η οστική πυκνότητα μειώνεται και τα κόκαλα γίνονται εύθραυστα.
Ο κίνδυνος για κατάγματα αυξάνεται σημαντικά. Η σπονδυλική στήλη, οι καρποί και οι αρθρώσεις των μηρών με τη λεκάνη είναι τα μέρη του σκελετού που παρουσιάζουν τα περισσότερα κατάγματα όταν υπάρχει οστεοπόρωση.
Πολλοί νομίζουν ότι η οστεοπόρωση είναι μια ασθένεια των ηλικιωμένων. Παρά το γεγονός ότι η συχνότητα της οστεοπόρωσης αυξάνεται με την ηλικία εντούτοις μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Η οστεοπόρωση αποτελεί ένα μεγάλο πρόβλημα δημόσιας υγείας. Ορισμένα στοιχεία είναι ενδεικτικά για το μέγεθος του προβλήματος:
- Η οστεοπόρωση προσβάλλει 1 στις κάθε 3 γυναίκες και 1 στους κάθε 12 άντρες
- Μεταξύ των γυναικών που είναι άνω των 50 ετών, το 50% θα παρουσιάσει ένα κάταγμα που έχει σχέση με την οστεοπόρωση, σε κάποια στιγμή της ζωής της. Το ίδιο ισχύει και για το 13% των ανδρών
- Το οικονομικό κόστος που προκαλεί η οστεοπόρωση είναι τεράστιο. Παράλληλα αποτελεί μια σοβαρή απειλή για τη ζωή των ασθενών. Ο κίνδυνος θανάτου από τη νόσο είναι μεγαλύτερος στους ηλικιωμένους. Στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει υπολογισθεί ότι πεθαίνουν κάθε μέρα 40 άτομα λόγω οστεοπόρωσης.
Η οστεοπόρωση είναι μια ύπουλη ασθένεια. Εξελίσσεται σιωπηλά και ο ασθενής θα το αντιληφθεί όταν είναι πλέον αργά.
Εκείνο μάλιστα που πρέπει όλοι να καταλάβουν, είναι ότι οι καταστάσεις που ευνοούν την ανάπτυξη της οστεοπόρωσης, αρχίζουν από την παιδική ηλικία.
Τα κόκαλα αυξάνουν σε μέγεθος και αποκτούν τη δύναμη τους κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Η ποιότητα και ποσότητα της οστικής μάζας που θα αποκτηθεί κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο, θα καθορίσουν την υγεία του σκελετού καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής.
Για τους λόγους αυτούς οι ειδικοί επιμένουν ότι η πρόληψη της οστεοπόρωσης αρχίζει από την παιδική ηλικία. Όσο μεγαλύτερη οστική μάζα θα αποκτήσει ένας έφηβος, τόσο λιγότερο κίνδυνο θα έχει για μείωση της οστικής πυκνότητας αργότερα στη ζωή του.
Η καλή διατροφή και η σωματική εξάσκηση, είναι οι βασικοί πυλώνες που στηρίζουν την πρόληψη εναντίον της οστεοπόρωσης. Το κάπνισμα, το οποίο δυστυχώς έχει γίνει συχνότερο σε παιδιά και σε έφηβους, εμποδίζει την ανάπτυξη της οστικής μάζας.
Τα οστά χρειάζονται μια ισοζυγισμένη διατροφή, πλούσια σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά για να μπορέσουν να αναπτυχθούν σωστά. Δυστυχώς πολλοί δεν έχουν τη διατροφή που θα έπρεπε.
Για παράδειγμα πολλά παιδιά και έφηβοι, δεν παίρνουν την καθημερινή ποσότητα ασβεστίου που συστήνεται για την ηλικία τους.
Η ποσότητα ασβεστίου που χρειάζεται για παιδιά από 3 έως 8 ετών είναι 800 mg κάθε μέρα. Για παιδιά ηλικίας από 9 έως 17 ετών, οι ημερήσιες ανάγκες σε ασβέστιο είναι 1.300 mg ημερησίως.
Δυστυχώς οι στατιστικές δείχνουν ότι μόνο 25% των αγοριών και 10% των κοριτσιών παίρνουν από τη διατροφή τους, το ασβέστιο που χρειάζεται για την ηλικία τους.
Επίσης άλλες έρευνες δείχνουν ότι πολλοί άνθρωποι, λαμβάνουν από τη διατροφή τους λιγότερο από το 50% του ασβεστίου που χρειάζονται κάθε μέρα.
Το ασβέστιο είναι ένα καθοριστικό στοιχείο για την ανάπτυξη και διατήρηση της οστικής μάζας. Επίσης έχει ουσιαστικό ρόλο στην πρόληψη και θεραπεία της οστεοπόρωσης.
Οι κυριότερες πηγές πλούσιες σε ασβέστιο είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος (γάλα, γιαούρτι, τυρί, παγωτό), τα φυλλώδη λαχανικά με χρώμα πράσινο σκούρο (σπανάκι, μπρόκολο), οι σαρδέλες και σολομός με κόκαλα, τα αμύγδαλα και εμπλουτισμένα με ασβέστιο δημητριακά, χυμός πορτοκαλιού και ψωμί.
Η βιταμίνη D, έχει σημαντικό ρόλο για την υγεία των οστών διότι βοηθά τον οργανισμό να απορροφά το ασβέστιο. Ορισμένοι έφηβοι, ιδιαίτερα αυτοί που κάνουν δίαιτες για να γίνουν πιο λεπτοί, πιθανόν να μην παίρνουν αρκετό ασβέστιο και βιταμίνη D. Το πρόβλημα έλλειψης βιταμίνης D, επιδεινώνεται στις χώρες που δεν υπάρχει αρκετή ηλιοφάνεια.
Η σωματική εξάσκηση δυναμώνει τα οστά. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι τα κόκαλα είναι ένας ζωντανός ιστός ο οποίος όσο περισσότερο εξασκείται τόσο πιο δυνατός γίνεται.
Οι ασκήσεις που υποβάλλουν το σκελετό στις δυνάμεις της βαρύτητας είναι οι καλύτερες για την ενδυνάμωση των οστών.
Το περπάτημα, το ελαφρύ τρέξιμο, το σχοινάκι, ο χορός, η χρήση της σκάλας αντί του ασανσέρ, τα βάρη και το τένις αποτελούν δραστηριότητες που ωφελούν σημαντικά το σκελετό και τον προστατεύουν από την οστεοπόρωση.
Η τακτική σωματική εξάσκηση μέτριας έντασης, είναι ευεργετική όχι μόνο για τα οστά αλλά και για τους μυς την καρδιά, τους πνεύμονες και τη συνολική ψυχική και σωματική υγεία.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι ορισμένα φάρμακα που χορηγούνται για διάφορες παθήσεις ευνοούν την ανάπτυξη της οστεοπόρωσης. Τα κορτικοειδή, η phenytoin, τα βαρβιτουρικά, ορισμένα αντι-όξινα μπορεί να προκαλέσουν οστεοπόρωση.
Για τους λόγους αυτούς ο γιατρός θα πρέπει να δίνει πληροφόρηση στους ασθενείς του, για τη σχέση των φαρμάκων που χορηγεί, με την οστεοπόρωση.
Το κάπνισμα είναι ένα δηλητήριο για την ανάπτυξη των οστών στα παιδιά.
Στις γυναίκες το κάπνισμα επηρεάζει τις ορμόνες, μειώνει τα επίπεδα των οιστρογόνων, προκαλεί πρόωρη εμμηνόπαυση και έτσι αυξάνει τους κινδύνους της οστεοπόρωσης.
