Ο φόβος, η αγωνία, οι ανησυχίες, η ανασφάλεια είναι αισθήματα που χαρακτηρίζουν το άγχος. Αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης φύσης.

Συνήθως τα αισθήματα του άγχους είναι χαμηλής έντασης και παροδικά. Σε ορισμένους ανθρώπους όμως μπορεί να είναι επίμονα και ψηλής έντασης. Στις περιπτώσεις έντονης ψυχικής αναστάτωσης λόγω αγχώδους νεύρωσης, χρειάζεται οπωσδήποτε φροντίδα από γιατρό για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρόβλημα.

Όλοι οι άνθρωποι βιώνουμε κατά καιρούς αγχώδεις καταστάσεις. Τα προβλήματα στην καθημερινή προσωπική ή επαγγελματική ζωή είναι αναπόφευκτα.

Τα συναισθήματα του άγχους είναι στην ουσία έως ένα σημείο χρήσιμα. Μας επιτρέπουν να επικεντρωθούμε στην επίλυση ενός προβλήματος. Σκεφτόμαστε και προβλέπουμε τις συνέπειες της εξέλιξης μιας κατάστασης που δεν επιθυμούμε και κινητοποιούμαστε λόγω της ανασφάλειας που μας καταλαμβάνει για να βρούμε λύσεις ή να αλλοιώσουμε την πορεία των εξελίξεων.

Οι άνθρωποι χωρίς παθολογία αγχώδους διαταραχής, επιστρατεύουν μηχανισμούς που τους επιτρέπουν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις του άγχους. Σε ασθενείς το άγχος μπορεί να τους εξασθενεί και να τους αποδιοργανώνει και για αυτό χρειάζονται βοήθεια.

Είναι για όλους μας σημαντικό να γνωρίζουμε μερικές βασικές αρχές που βοηθούν στην αντιμετώπιση των ανησυχιών, του φόβου και της αγωνίας που συνοδεύουν το άγχος. Κατανοώντας και αναλύοντας εκ των προτέρων τις αιτίες του άγχους και τις δικές μας αντιδράσεις, μπορούμε να προετοιμαζόμαστε αποτελεσματικότερα επιστρατεύοντας μηχανισμούς αντιμετώπισης του που θα κάνουν τη ζωή μας καλύτερη. 

Απρόβλεπτες εξελίξεις, προγραμματισμός αντιδράσεων 

Μια από τις κυριότερες πηγές αγωνίας και ανησυχιών είναι τα απρόβλεπτα που θα συμβούν, τα άγνωστα που μας κρύβει το μέλλον και τα οποία είναι πέραν του δικού μας ελέγχου. Οι καταστάσεις που λόγω της αβεβαιότητας της εξέλιξης τους μας δημιουργούν άγχος παρουσιάζονται συχνά στην καθημερινή μας ζωή.

Είναι αδύνατο να έχουμε μια ζωή χωρίς καταστάσεις με αβέβαιη εξέλιξη. Για να μειώνουμε το φόβο και την ανασφάλεια που μας προκαλούν οι συχνές στη ζωή μας αυτές καταστάσεις, είναι πολύ χρήσιμο εάν τις αναλύουμε και σχεδιάζουμε εκ των προτέρων το τι θα κάνουμε σε διάφορες πολύ πιθανές εξελικτικές πορείες μιας συγκεκριμένης υπόθεσης.

Όσο πιο εξαντλητικά αναλύουμε την πιθανή πορείας μιας υπόθεσης τόσο πιο καλά μπορούμε να σχεδιάζουμε τις δικές μας δράσεις στα διάφορα πιθανά σενάρια με τα οποία ενδεχομένως θα βρεθούμε αντιμέτωποι. Οι αναλύσεις και προετοιμασίες αυτού του τύπου, μας βοηθούν ουσιαστικά μειώνοντας σε μεγάλο βαθμό το φόβο, την αγωνία και την ανασφάλεια που κρύβει το μέλλον.

Αναγνώριση της πραγματικής αιτίας του άγχους

Πρέπει με μια ειλικρινή αυτοεξέταση του ψυχικού μας κόσμου να καταλάβουμε ποια είναι η πραγματική αιτία που μας δημιουργεί το άγχος. Αυτό μόνο ο καθένας μας προσωπικά μπορεί να το κάνει.

Η εσωτερική αυτή διαδικασία είναι σημαντική διότι κάποτε η πραγματική αιτία των φόβων και της ανασφάλειας δεν είναι άμεσα αντιληπτή. Επίσης κάποτε μπορεί να μετατίθεται σε κάτι άλλο.

Η αναγνώριση της πραγματικής αιτίας που προκαλεί το άγχος μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε και να ελέγξουμε καλύτερα τους φόβους και τις ανησυχίες που μας καταλαμβάνουν.

Σταδιακή αντιμετώπιση των προβλημάτων

Δεν είναι σπάνιες οι φορές που βρισκόμαστε αντιμέτωποι όχι μόνο με μια πηγή άγχους αλλά με περισσότερες. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι πολλοί άνθρωποι στην εποχή μας έχουν να αντιμετωπίσουν παρόμοιες δύσκολες αγχογόνες καταστάσεις.

Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε και να αποδεχτούμε ότι δεν πρόκειται να λύσουμε όλα τα προβλήματα ταυτόχρονα. Χρειάζεται χρόνος, υπομονή και αντοχή. Επιπρόσθετα, είναι προτιμότερο να είμαστε ψυχολογικά έτοιμοι για επιπλοκές και να μη θυμώνουμε ή να απογοητευόμαστε εύκολα όταν αυτές εμφανίζονται.

Το σύνολο των αρνητικών συναισθημάτων άγχους που πηγάζουν από διάφορες δύσκολες αγχογόνες καταστάσεις μπορεί να το βιώνουμε σαν ένα βαρύτατο φορτίο που μας πιέζει. Αντιμετωπίζοντας σταδιακά, βήμα με βήμα, το ένα μετά το άλλο τα προβλήματα, μπορούμε να επιλύουμε προοδευτικά τις δυσκολίες σύμφωνα με το βαθμό προτεραιότητας που τους δίνουμε.

Η σωστή διάσταση και το συνολικό πλαίσιο

Κάποτε όταν είμαστε πιεσμένοι, κουρασμένοι και έχουμε μπροστά μας καταστάσεις που μας δημιουργούν άγχος, εύκολα μπορεί να παρεκτραπούμε και να δώσουμε διαφορετική σημασία, διάσταση και βαρύτητα σε κάτι που μας φοβίζει.

Είναι σημαντικό να κάνουμε προσπάθειες να μην μεγαλοποιούμε ορισμένες από τις αντιξοότητες που μας ταλαιπωρούν στη ζωή. Δεν πρέπει να τους δίνουμε μεγαλύτερη σημασία από αυτή που πραγματικά έχουν και να τις τοποθετούμε στο σωστό τους πλαίσιο. Με λίγα λόγια να θυμόμαστε πάντα να κάνουμε ένα βήμα πίσω και ψύχραιμα να βλέπουμε όλο το δάσος και όχι μόνο ένα προβληματικό δέντρο.

Ο φόβος των άλλων

Μια σημαντική πηγή άγχους σε πολλούς ανθρώπους είναι ο φόβος του να κάνουν κάτι δημόσια ενώπιον άλλων όπως μια παρουσίαση, μια συνέντευξη ή να μιλήσουν με κάποιους για ένα δύσκολο ζήτημα. Στις περιπτώσεις αυτές το κλειδί για τη μείωση της αγωνίας είναι η προετοιμασία και οι επαναλήψεις.

Η καλή προετοιμασία, ο σωστός σχεδιασμός για τι τι θέλουμε να πετύχουμε και οι επαναλήψεις αυτών που θέλουμε να κάνουμε, να παρουσιάσουμε ή να συζητήσουμε, μας προσφέρουν ασφάλεια και σιγουριά. Όσο πιο καλά προετοιμαζόμαστε και όσο πιο ξεκάθαρα έχουμε στο μυαλό μας το τι είναι το ζητούμενο, τόσο λιγότερο άγχος και μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίες θα έχουμε.

Η καλή σωματική κατάσταση ισχυροποιεί τις ψυχικές μας αντιστάσεις

Όσο πιο καλή σωματική υγεία έχουμε τόσο πιο καλά θα είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις ψυχικές προκλήσεις των αγχογόνων καταστάσεων.

Η μνήμη, η συγκέντρωση, η ταχύτητα αντιδράσεων, η ψυχική δύναμη και η αντίσταση στις απογοητεύσεις είναι καλύτερες όταν τρώμε υγιεινά, όταν ασκούμαστε καθημερινά και όταν προσφέρουμε στο σώμα μας τον ύπνο που χρειάζεται.

Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι για καλύτερη ψυχική κατάσταση και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του άγχους με την ανασφάλεια, τους φόβους, την αγωνία και την ανησυχία που το χαρακτηρίζουν είναι απαραίτητο να έχουμε μια μια καλή σωματική κατάσταση χάρις στον υγιεινό τρόπο ζωής.